Câu truyện về Giảo cổ lam Tân Lạc Sơn
Từ xa xưa, tại vùng đất Tân Lạc tỉnh Hòa Bình, cây Giảo cổ lam vốn là cây bản địa lâu đời và người dân Tân Lạc đã biết sử dụng cây Giảo cổ lam với nhiều cách khác nhau như: để chữa bệnh và bồ bổ sức khỏe, sử dụng như gia vị ướp thịt nướng, hay làm rau để đồ cùng các loại rau khác.
Năm 1976, các nhà khoa học Nhật Bản tình cờ phát hiện cây này khi nghiên cứu một bộ lạc sống trên núi có tuổi thọ bình quân rất cao mà nguyên nhân là do người dân nơi đó thường xuyên uống cây này. Kể từ đó cây Giảo cổ lam được chú ý nghiên cứu kỹ lưỡng tại nhiều quốc gia như Nhật Bản, Trung Quốc, Mỹ.
Tại Việt Nam, Giảo cổ lam được GS.TS. Phạm Thanh Kỳ nghiên cứu từ năm 1997 (trong đề tài cấp Quốc gia mã số KC.07.03.03) về cây Giảo cổ lam tại Việt Nam, Trong năm 2009, Ông cũng đã thực hiện nhiều chuyến khảo sát tại miền Bắc Việt Nam và ghi nhận quần thể khá lớn Giảo cổ lam tại Hòa Bình.
HTX Tân Lạc Sơn nhận thấy tiềm năng của cây thuốc này và đã tiến hành khảo sát về chủng loại và số lượng giảo cổ lam tại Tân Lạc và thấy rằng trên địa bàn huyện Tân Lạc có quần thể loài Giảo cổ lam 5 lá bé khá lớn và đúng là loài đã được các nhà khoa học nghiên cứu và chứng minh tác dụng từ đó chúng tôi đã mạnh dạn đầu tư cơ sở chế biến trà giảo cổ lam với nguồn cây giảo cổ lam được thu hái từ vùng núi đá của xã Phú Vinh, Phú Cường huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình.
Cơ sở sản xuất của Hợp tác xã ban đầu chỉ có lò sấy và sản phẩm chủ đạo là Trà giảo cổ lam dùng hãm uống như các loại trà thường khác, tuy nhiên sản phẩm cũng đã được nhiều người tin dùng để hỗ trợ chữa các bệnh: mỡ máu, tiểu đường và những người cần phục hồi sức khỏe.
Sau đó, cùng với sự hỗ trợ của Phòng Kinh tế Hạ tầng huyện Tân Lạc và nguồn vốn đối ứng của HTX Tân Lạc Sơn, cơ sở được trang bị thêm các máy móc và đặc biệt là máy đóng trà túi lọc, từ đó HTX có thêm dòng sản phẩm Trà túi lọc được định lượng 4 g/gói. Trong tương lai, HTX sẽ tiếp tục nghiên cứu và làm chủ công nghệ nấu cao để sản xuất thêm dòng trà Cao Giảo cổ lam.
Cơ sở sản xuất của HTX Tân Lạc Sơn đã được Chi cục Quản lý Chất lượng Nông lâm Thủy sản tỉnh Hòa Bình về thẩm định và cấp chứng nhận Đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm trong sản xuất Trà các loại. Các sản phẩm của HTX từng bước được chuẩn hóa về cảm quan, chất lượng, bao bì nhãn mác.
Khác với các đa phần các đơn vị khác, HTX Tân Lạc Sơn chúng tôi luôn tâm niệm làm chủ chuỗi cung ứng sản phẩm, chúng tôi tổ chức hệ thống thu mua cây tươi tại các làng bản, trực tiếp kiểm định – sàng lọc nguyên liệu đầu vào, sơ chế và đóng gói thành sản phẩm cuối cùng. Theo quan điểm của chúng tôi chỉ như vậy mới có thể kiểm soát được chất lượng sản phẩm.
Sản phẩm của chúng tôi sử dụng 100% là cây giảo cổ lam 5 lá bé Gynostemma pentaphyllum là loài đã được các nhà khoa học nghiên cứu khác với nhiều đơn vị khác sử dụng các loại cây dân gian vẫn gọi là giảo cổ lam như: Giảo cổ lam 3 lá, 7 lá, 9 lá hay giảo cổ lam 5 lá to.
Tính đến hôm nay, sản phẩm của chúng tôi đang phục vụ người tiêu dùng tại Quảng Ninh, Thanh Hóa, Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chính Minh, An Giang qua các kênh phân phối như: Cửa hàng thực phẩm sạch, siêu thị, nhóm mua và người tiêu dùng đặt mua trực tiếp.
Trong tương lai chúng tôi mong muốn phát triển mạnh mẽ cơ sở sản xuất, hệ thống phân phối để có thể phát huy được hết tiềm năng của cây giảo cổ lam tại Tân Lạc nói riêng và Hòa Bình nói chung.